Kalo mina, czyli greckie życzenia na dobry początek miesiąca i inne okazje
Na całym świecie ludzie życzą sobie dobrego dnia, dobrego wieczoru oraz udanego weekendu. Natomiast Grecy życzą sobie również dobrego miesiąca, dobrego tygodnia, a nawet czerpania przyjemności z kontynuowania tego, co w danej chwili robimy.
Grecy cieszą się z każdej chwili i zawsze znajdują okazję, aby życzyć dobrze wszystkim wokół, ponieważ w ten sposób mogą wyrazić miłość, radość, szacunek i sympatię do drugiego człowieka.
Przyjrzyjmy się więc, jakich Grecy używają życzeń.
Na dobry początek…wszystkiego
Na początku każdego miesiąca Grecy życzą sobie καλό μήνα /kalo mina/. Pierwszy dzień miesiąca symbolizuje nowy początek, więc życzenie dobrego miesiąca napełnia ich nadzieją na udany miesiąc.
Również na początku każdego tygodnia, w poniedziałek, usłyszymy życzenia dobrego tygodnia, czyli καλή εβδομάδα /kali ewdhomadha/. Jeśli życzenia składane są rano, to zazwyczaj połączone są z życzeniem dzień dobry – καλημέρα /kalimera/, więc usłyszymy Kαλημέρα, καλή εβδομάδα! /kalimera kali ewdhomadha/.
W ciągu dnia Grecy życzą sobie dobrego popołudnia – καλό μεσημέρι /kalo mesimeri/ oraz dobrego późnego popołudnia – καλό απόγευμα /kalo apojewma/. Gdy dzień zbliża się do końca, mówią dobry wieczór – καλησπέρα /kalispera/ na przywitanie wieczorową porą oraz καλό βράδυ /kalo wradhi/ na pożegnanie, żeby życzyć udanej dalszej części wieczoru. Jeśli jest już bardzo późno, powiedzą dobranoc, czyli καλή νύχτα /kali nihta/ albo też, jeśli jest po północy – καλό ξημέρωμα /kalo ksimeroma/, co znaczy, żeby dobrze zaczął się Twój dzień od samego wschodu słońca! (Czyż to nie jest miłe?) Przed snem można też powiedzieć όνειρα γλυκά /onira ghlika/, czyli słodkich snów albo καλόν ύπνο /kalon ipno/, czyli dobrego snu.
W piątek po pracy życzymy dobrego weekendu, czyli καλό Σαββατοκύριακο /kalo sawatokiriako/ oraz καλή ξεκούραση /kali ksekurasi/ – miłego wypoczynku.
Przy stole
Po grecku „smacznego” brzmi καλή όρεξη /kali oreksi/ i jest to zwyczaj stosowany przez większość narodów. Natomiast Grecy życzą sobie też dobrego trawienia po posiłku – καλή χώνεψη /kali honepsi/. Jeśli posiłek im wyjątkowo smakował (lub po prostu chcą sprawić komplement osobie, która przygotowała smaczny posiłek) powiedzą γεια στα χέρια σου /ja sta hieria su/, czyli dosłownie zachwalamy ręce tej osoby.
Przy wznoszeniu toastu mówimy zgromadzonym στην υγειά μας /stin ija mas/ albo w skróconej wersji γεια μας /ja mas/, czyli na nasze zdrowie. Jeśli chcemy natomiast życzyć jednej osobie (bo akurat jesteśmy we dwójkę), powiemy στην υγειά σου /stin ija su/ – na twoje zdrowie.
Na zakupach
Niespotykanym nigdzie poza Grecją zwyczajem jest życzenie sobie udanych zakupów – καλά ψώνια /kala psonia/ i życzenia po zakupach, których jest więcej w zależności od tego, co kupiliśmy. Np. καλορίζικο /kaloriziko/usłyszymy, gdy kupiliśmy nowy samochód lub dom i ktoś nam życzy wszystkiego najlepszego w związku z tym zakupem. Καλοφόρετο /kaloforeto/ używa się, gdy ktoś kupi sobie nowe ubranie lub buty i życzymy mu przyjemności z noszenia tej rzeczy, a καλοφάγωτο /kalofagoto/, gdy ktoś kupił jedzenie, więc życzymy mu zjedzenia tych produktów ze smakiem.
Bardziej uniwersalnym zwrotem, który można zastosować w większości przypadków, gdy ktoś kupi lub ma coś nowego, jest με γεια /me ja/. Można je wypowiedzieć np. gdy ktoś ma nową fryzurę, kupił nowe ubranie czy nawet zaczął pisać nowego bloga 🙂
Imprezy okolicznościowe
Przy każdej imprezie, takiej jak ślub, chrzciny, urodziny, imieniny, wypowiadamy odpowiednie życzenia.
Na chrzcinach życzymy rodzicom i chrzestnym να σας ζήσει /na sas zisi/, żeby dziecko się dobrze chowało. Życzenia te wypowiada się również po narodzeniu dziecka.
Na ślubie życzymy nowożeńcom να ζήσετε /na zisete/, czyli życzenie długiego wspólnego życia, albo powiemy po prostu gratulacje – συγχαρητήρια /sinharitiria/. Osobom stanu wolnego, które są obecne na ślubie, życzymy, aby wkrótce również i one bawiły się na własnym ślubie, słowami και στα δικά σου /kie sta dhika su/.
Na imieniny lub urodziny życzy się χρόνια πολλά /hronia pola/, czyli wszystkiego najlepszego. Można też powiedzieć ό,τι επιθυμείς /oti epithimis/, co oznacza, że życzmy tej osobie tego, czego ona sama sobie życzy. Rodzicom i rodzeństwu solenizanta lub solenizantki życzymy να τον χαίρεστε /na ton hiereste/ lub να την χαίρεστε /na tin hiereste/ w zależności od tego, czy mówimy o mężczyźnie, czy o kobiecie. Ten ostatni zwrot dosyć trudno przetłumaczyć na polski, ale chodzi o to, że składamy tym osobom również wszystkiego najlepszego z okazji urodzin lub imienin członka ich rodziny.
Więcej okolicznościowych życzeń znajdziesz we Greckie życzenia na urodziny i inne okazji.
Inne życzenia
Lista greckich życzeń jest niezwykle długa. Jak widać Grecy mają życzenia na wszelkie okazje, mniejsze, czy większe, lub nawet zupełnie bez okazji. Na co dzień można usłyszeć takie życzenia jak καλή συνέχεια /kali sinehia/, czyli dobrej dalszej pracy lub czerpania przyjemności z kontynuowania tego, czym się aktualnie zajmujemy; στο καλό /sto kalo/, gdy wychodzimy np. z domu i ktoś nam życzy, aby spotkało nas coś dobrego, tam dokąd idziemy; καλή δουλειά /kali dhulia/, czyli dobrej pracy.
Pod żadnym pozorem powyższa lista nie jest wyczerpująca. Jeśli znacie inne greckie życzenia, dodajcie je w komentarzu. Sądzę, że na podstawie powyższego wpisu, można z łatwością wywnioskować, że Grecy są bardzo pozytywnym i gościnnym narodem. Warto się tego od nich nauczyć.
Tymczasem życzę wszystkim Καλό μήνα! i czekam na Wasze komentarze!
Podobał Ci się ten wpis?
Zobacz, gdzie jeszcze możesz mnie obserwować:
Zapisz się też na bezpłatne Listy z Grecji po jeszcze więcej ciekawostek o Grecji i języku greckim.
Witam, słowo kali oreksi, owszem jest stosowane przez większość narodów, ale to nie jest smacznego.
A co według Ciebie to znaczy?
Mieszkam na wyspie gdzie żyje się sezonowo, także tutaj można często usłyszeć καλο καλοκαίρι – kalo kalokjeri – czyli dobrego lata lub καλές δουλειές – kales dulies – dobrej pracy, spotykane na początku sezonu letniego ale również, gdy ktoś zakupi coś do pracy /swojego biznesu lub otworzy nowy lokal np. Po sezonie natomiast słyszymy καλό χειμώνα – kalo chimona – dobrej zimy.
Καλό ταξίδι – kalo taksidi – dobrej podróży
Καλό υπόλοιπο – kalo ipolipo – (ciężko przetlumaczyc) dobrej pozostałej części pracy /aktywności
Με το καλό – me to kalo – powodzenia/wszystkiego najlepszego (do ciężarnej kobiety) oraz καλή ελευθερία – kali eleftherija – dobrego porodu (dosłownie dobrego uwolnienia) lub mówią με ένα πόνο – me ena pono – bezbolesnego porodu
Chyba warte jest też wspomnienia και του χρόνου – kje tu chronu – czyli cokolwiek się świętuje lub robi co roku to samo, jest życzenie aby za rok tak samo się wydarzyło… Chociażby przy takiej czynności jak ubieranie choinki na święta usłyszycie kje tu chronu 😉
Lista niewyczerpywalna, cokolwiek robią w życiu Grecy zamieniają to na pozytywne życzenie ?
Małgosiu, dziękuję za komentarz! Dopisałaś świetne przykłady. Lista jest rzeczywiście niewyczerpana.
Słyszałam parę razy podczas wakacji w Grecji „kalo mina”. Teraz już wiem, co to znaczy. 🙂
Kalo mina! 🙂 Powodzenia, robisz świetnie to, co robisz! 🙂
Dzięki Ola! Miło mi to od Ciebie słyszeć 🙂
kali honepsi (καλή χώνεψη) po polsku brzmi komicznie! (życzę Ci dobrego trawienia po posiłku :D).
Również bardzo mi się podoba idea tego bloga, bo chce się greckiego uczyć. Życzę więc καλή συνέχεια i przy okazji καλό μήνα 😉
Rzeczywiście nie jest to coś, co usłyszymy w Polsce 🙂 Grecki jest pięknym językiem i warto się go uczyć. Życzę Ci powodzenia w nauce (καλή τύχη) i zapraszam ponownie 🙂
Świetny blog, tego mi brakowało. W Grecji spędziłam 3 lata i kocham wszystko co greckie, w tym również język 🙂 Sposób porozumiewania, komunikacji Greków jest rozkoszny, wyjątkowy, oryginalny i bardzo brakuje mi go tutaj w Polsce. Gratuluję pomysłu, z przyjemnością i regularnie będę tu zaglądać, pozdrawiam ciepło 🙂
Dziękuję Ci bardzo Wioletto za ciepłe słowa. Utwierdzają mnie w tym, że to, co robię ma sens. Pozdrawiam.