Ciekawostki o miesiącach w języku greckim: LUTY

Luty to (ο) Φεβρουάριος /o fewruarios/ lub potocznie (o) Φλεβάρης /o flewaris/. Nazwa Φλεβάρης pochodzi podobno od słowa (η) φλέβα /i flewa/, czyli „żyła”, ale w tym przypadku oznacza podziemne kanały (żyły) wodne, które w lutym wylewają z powodu nieustannych deszczów. 

Inne popularne nazwy lutego to:

• Μικρός /mikros/, czyli „mały”
• Κουτσός /kucos/, czyli „kulawy”
• Κουτσοφλέβαρος /kucoflewaros/, czyli „kulawy luty”
• Κλαδευτής /kladheftis/ od czasownika κλαδεύω /kladhewo/, czyli „ścinać drzewa/gałęzie”, ponieważ luty uważa się za idealny miesiąc na ścinanie winorośli i sadzenie nowych
• Μεθυσμένος /methizmenos/, czyli „pijany”, ponieważ wierzono, że luty nie wie, co się z nim dzieje.

Co 4 lata luty ma jeden dodatkowy dzień, a rok ten nazywamy przestępnym (po grecku δίσεκτο έτος /dhisekto etos/). Wierzono, że rok przestępny jest pechowy. Miało na to wpływ słowo δίσεκτος, które składa się ze słów δις (dwa razy) + έκτος (szósty), co dosłownie znaczy dwa razy szósty (dzień). Natomiast lud błędnie założył, że przedrostek δις- zapisuje się jako δυς-, co oznacza trud, nieszczęście. Dlatego też m.in. w roku przestępnym nie sadzi się winogron, bo wierzono, że nie urosną.

W lutym zazwyczaj wypadają następujące wydarzenia: (τo) Ψυχοσάββατo /to psihosawato/, czyli sobota dusz (dzień, podczas którego wspomina się zmarłych) oraz οι Απόκριες (i apokries), czyli karnawał. Karnawał kojarzy nam się dzisiaj z przebieraniem, radością i zabawą. Natomiast w starożytności święto to miało za zadanie obudzić przyrodę z zimowego snu i zapewnić urodzaj pól.

Z innych świąt obchodzi się Walentynki, czyli święto zakochanych (ημέρα των ερωτευμένων /imera ton erotewmenon/).

W starożytnej Grecji współczesny luty przypadał na koniec miesiąca Γαμηλίων /ghamilion/ i początek miesiąca Ανθεστηριών /anthestirion/. Miesiąc Ανθεστηριών poświęcony był bogowi Dionizosowi, który był bogiem wina. Wtedy też w czasie trwania Dionizji Małych (święta boga Dionizosa) otwierano amfory z młodym winem i je próbowano.

Przysłowia o lutym

Ο Φλεβάρης αν θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει. – Gdy luty się zdenerwuje, zasypie nas śniegiem.